Với việc tự vẽ sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ, các em học sinh là người chủ động tự trang bị cho bản thân một nền tảng tốt trong quá trình học tập và ôn thi hiệu quả.
Sử dụng sơ đồ tư duy có phù hợp?
Lâu nay trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn, giáo viên vẫn thường sử dụng các mô hình, biểu đồ, sơ đồ trong phạm vi hẹp tổng kết chương, chủ đề hay mảng kiến thức lớn. Để cô đọng, khái quát kiến thức cho học sinh. Cách làm này có thể đem lại nhiều hiệu quả trong việc ôn tập, củng cố, hệ thống kiến thức cho học sinh bởi các trình bày gọn, logic. Tuy nhiên, có nhược điểm rất lớn là cả lớp có cùng chung cách trình bày, không phải do học sinh tự xây dựng theo ý hiểu của bản thân. Bên cạnh đó, các bảng biểu không có hình ảnh, màu sắc, đường nét thành ra các em không thật sự phát huy được sự sáng tạo, không kích thích lôi cuốn các em chủ động tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức bài học.
Việc sử dụng sơ đồ tư duy (Mind Map, Lược đồ tư duy, Bản đồ tư duy) thay thế các mô hình, biểu đồ, sơ đồ lạc hậu và lỗi thời là phương pháp hiệu quả nhất tại thời điểm hiện tại. Các em sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà tự suy nghĩ tự viết, vẽ theo ngôn ngữ của bản thân. Đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố. Sử dụng sơ đồ tư duy để ứng dụng trong một bài văn cụ thể (chẳng hạn như Vợ chồng A Phủ) giúp chắt lọc kiến thức đầy đủ mà không phức tạp, dài dòng, khó hiểu. Bên cạnh đó, việc sử dụng Mind Map nhiều giúp các em hình thành thói quen tăng khả năng tổng hợp kiến thức, phân chia có hệ thống rõ ràng, khoa học ( một kỹ năng rất quan trọng khi các em bước chân lên Đại học,…)
Trong nội dung bài viết, cô Nguyễn Kim Chi LIM EDU sẽ cung cấp cho các em tóm tắt đầy đủ nội dung bài văn “Vợ chồng A Phủ” để các em tự xây dựng lên sơ đồ tư duy của bản thân.
Sơ đồ tư duy nhân vật Mị
Sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ không thể thiếu đi nội dung của nhân vật Mị. Nhân vật này có số phận khổ đau khi phải trở thành con dâu gạt nợ cho nhà Thống lí. Mị từ một cô gái xinh đẹp, thổi sáo giỏi nay vất vả,lầm lũi làm hết việc này đến việc khác.
Bên cạnh đó, cô còn bị đánh đập, đày đọa cả về tinh thần lẫn thể xác. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh khó khăn, sức sống và khát khao đi tìm tự do luôn tiềm tàng. Nhờ vậy, chỉ cần có cơ hội thích hợp, cô đã bùng nổ.
Khi lập sơ đồ vợ chồng A Phủ, các em cần đề cập nội dung trên. Dưới đây là những thông tin gợi ý cụ thể:
-)Số phận khổ đau:
1.Trước khi làm dâu:
Xinh đẹp
Có tài thổi lá, thổi sáo
Có ý thức đấu tranh
Hiếu thảo
2.Khi về làm dâu:
Đêm nào cũng khóc
Làm việc như trâu ngựa
Có ý định tự tử
-)Sức sống tiềm tàng:
1.Yếu tố tác động
Không khí ngày Tết
Tiếng trẻ nô đùa
Tiếng sáo gọi bạn
2.Hành động
Nhẩm thầm bài hát
Uống ừng ực từng bát rượi
Nhớ về quá khứ hạnh phúc
Muốn đi chơi
Muốn chết
Thắp sáng căn phòng
Quấn lại tóc, lấy váy hoa
Bị trói đứng
-)Phản kháng mãnh liệt:
Thản thiên thổi lửa hơ tay
Không quan tâm A Phủ
Thấy dòng nước mắt A Phủ
Cởi trói A Phủ
Chạy theo A Phủ
Sơ đồ tư duy nhân vật A Phủ
Khi vẽ sơ đồ tư duy nhân vật A Phủ các em cần đưa ra được những nội dung đầy đủ để nắm đúng trọng tâm như sau:
Xuất thân của A Phủ đến từ đâu, hoàn cảnh như thế nào?
Phẩm chất và tính cách của A Phủ ra sao?
Số phận của A Phủ khi vào nhà Thống lý Pá tra.
Sức phản kháng của A Phủ khi gặp phải hoàn cảnh khó khăn.
Sự giác ngộ cách mạng, đi theo con đường đúng đắn.
-)Số phận khổ đau:
1.Trước khi làm dâu:
Xinh đẹp
Có tài thổi lá, thổi sáo
Có ý thức đấu tranh
Hiếu thảo
2.Khi về làm dâu:
Đêm nào cũng khóc
Làm việc như trâu ngựa
Có ý định tự tử
-)Sức sống tiềm tàng:
1.Yếu tố tác động
Không khí ngày Tết
Tiếng trẻ nô đùa
Tiếng sáo gọi bạn
2.Hành động
Nhẩm thầm bài hát
Uống ừng ực từng bát rượu
Nhớ về quá khứ hạnh phúc
Muốn đi chơi
Muốn chết
Thắp sáng căn phòng
Quấn lại tóc, lấy váy hoa
Bị trói đứng
-)Phản kháng mãnh liệt
Thản thiên thổi lửa hơ tay
Không quan tâm A Phủ
Thấy dòng nước mắt A Phủ
Cởi trói A Phủ
Chạy theo A Phủ
-)Hoàn cảnh xuất thân:
Mồ côi cha mẹ
Bị bắn đổi lấy thóc
Trốn thoát lên núi, lưu lạc đến Hồng Nghị
Lớn lên giữa núi rừng
Suốt đời làm thuê làm mướn
Nghèo đến nỗi không thể lấy vợ
Không có nổi cái vòng bạc để đi chơi Tết
Không có tiền trả nợ nên phải làm người để gạt nợ
->Chàng trai đáng thương chịu nhiều bất hạnh
-)Phẩm chất, tính cách
Khao khát tự do, mạo hiểm
Không chùn bước trước cường quyền, bạo chúa
Khỏe mạnh
Lao động giỏi, có trách nhiệm
Khao khát hạnh phúc đôi lứa
Dũng cảm, gan góc
Nhân ái, tinh tế
->A Phủ mang nhiều phẩm chất đáng quý của con người lao động
-)Số phận bất hạnh:
Trở thành người gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra
Là nạn nhân của một cuộc xử kiện vô lý chịu một trăm bạc trắng tiền phạt; bị đánh đập dã man; không có tiền trả phải ở trả nợ
Là nạn nhân của cường quyền
Sống làm việc như trâu ngựa: công việc nguy hiểm; bị đánh trói nhiều ngày và vô ý làm mất bò
->Chịu số phận bất hạnh, mất quyền con người
-)Sức phản kháng mãnh liệt
Bản tính gan góc từ nhỏ: Cả nhà chết vì bệnh dịch; Người làng bắt đem bán đổi lấy thóc; Trốn trên núi, lưu lạc Hồng Ngài
Trong đêm mùa xuân: Vung tay ném con quay rất to vào mặt A Sử; xộc tới, nắm cái vòng cổ, kéo đập đầu; Xé vai, đánh tới tấp
Khi được Mị cởi trói: Dù đau nhưng vẫn có sức vùng chạy; Cõng Mị giải thoát khỏi nhà thống lí
->Sức sống mãnh liệt, khát vọng tự do hạnh phúc dù trong hoàn cảnh cùng cực.
-)Giác ngộ lý tưởng cách mạng:
Trốn khỏi Hồng Ngài, gặp được A Châu
Nhanh chóng giác ngộ cách mạng
Tham gia du kích, tích cực đấu tranh
Quá trình giác ngộ đi từ tự phát đến tự giác
->Khả năng cách mạng tiềm tàng to lớn
Xem thêm:
Ôn thi đại học cấp tốc môn Văn, bứt phá 8+
HỌC LỰC KHÁ NÊN CHỌN NGÀNH NÀO KHỐI D
Sơ đồ tư duy diễn biến tâm trạng nhân vật Mị
Sơ đồ diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa Xuân
–)Ngoại cảnh:Không khí ngày Tết làm thức tỉnh niềm khát khao cuộc sống tự do
-)Nghe tiếng sáo vọng lại, Mị say, lòng vui sướng thấy mình trẻ lại, Mị muốn đi chơi
-)Ý thức biến thành hành động: xấn mỡ bỏ vào đĩa, quấn lại tóc, với tay lấy váy hoa
-)A Sử trói Mị vào cột, Mị vùng bước đi, chân tay bị trói đau đớn
-)Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa, cô chợt tỉnh trở về hiện thực
-)Trong đêm tình mùa xuân, khát khao được sống, được yêu thương, được đi chơi, làm những gì mình muốn… đã hiện lên trong Mị
-)Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ cô cơ hội để bùng lên mạnh mẽ
Sơ đồ diễn biến tâm trạng nhân vật Mị khi cởi trói cho A Phủ
Tâm trạng của Mị còn được thể hiện vào đêm cởi trói cho A Phủ. Khi đó nhân vật cảm thấy thương cho người có cùng cảnh ngộ, nhớ lại quá khứ đau khổ của mình. Đồng thời, Mị cũng phảng phất nghĩ gần nghĩ xa về “người kia việc gì phải chết thế?”
-)Tâm trạng của Mị trước đêm cứu A Phủ:
Cuộc sống đọa đầy vẫn tiếp diễn
Cô cảm lạnh trước mọi thứ
Thản thiên sưởi lửa, hơ tay
Dửng dưng vô cảm khi thất A Phủ bị trói
->Tâm hồn Mị như tê dại trước mọi chuyện
-)Thương người cùng cảnh ngộ:
Mị trông sang A Phủ
Thấy dòng nước mắt lấp lánh của A Phủ
Mị nhớ về quá khứ đau khổ của mình
Mị phảng phất nghĩ gần nghĩ xa
“Người kia có việc gì phải chết?”
->Thương xót cho người cùng cảnh ngộ
-)Tình thương lớn hơn cái chết:
Mị xót xa cho A Phủ như xót xa cho mình
Mị cũng sợ nếu cưới trói cho A Phủ thì bố con Pá Tra sẽ không tha cho mình
Mị vẫn quyết định cởi trói cho A Phủ
->Tình thương ở Mĩ đã lớn hơn cả sự chết
-)Từ cứu người đến cứu mình:
Mị cắt dây trói cho A Phủ
Mị đứng lặng trong bóng tối
Lòng ham sống thúc giục Mị chạy theo A Phủ
Mị giải thoát cho A Phủ và cho bản thân
->Hành động táo bạo, bất ngờ, khát vọng sống tự do
Sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ sẽ là nền tảng hệ thống kiến thức đầy đủ, nhanh chóng và khoa học nhất để các bạn học sinh có cơ sở soạn bài và ôn bài hiệu quả nhất. Cách học thông minh sẽ đem đến kết quả học tập xứng đáng nên hãy luôn tạo cho mình lối học sơ đồ tư duy dễ hiểu nhất để nắm bài tốt nhất các em nhé.
